Kan het zo zijn dat de nuttigste toepassing van 360º camera’s helemaal niets te maken heeft met 360º video? Je zou het bijna gaan denken als je de promotievideo’s voor de Insta360 One X camera bekijkt. Maker Insta360 lijkt steeds beter te beseffen dat ‘platte’ video nog steeds springlevend is, maar dat er in het creatieproces nog flink wat ruimte is voor innovatie. Kamera Express gaf me een exemplaar van de Insta360 One X mee naar de wintersport om daar te kijken wat de camera aan creatieve mogelijkheden biedt.
360º is dood – lang leve 360º
Wie mijn boek ‘360º-fotografie en -video’ gelezen heeft, herkent ongetwijfeld de naam Insta360. Deze camerafabrikant uit China timmert al een paar jaar hard aan de weg met 360º camera’s voor zowel amateurs als professionals. Eerder mocht ik de Insta360 Nano en de Insta360 Pro reviewen, en ik was vooral bij de Nano onder de indruk van het gebruiksgemak en de mogelijkheden. Voor goede beeldkwaliteit moest je echter bij de Pro zijn, maar dat is nou niet bepaald een camera die je even meeneemt op de wintersport.
De afgelopen jaren is 360º video aan een opmars bezig, maar echt omarmd wordt het medium nog steeds niet. Lang niet alle onderwerpen en settings lenen zich zich voor 360º opnamen, bovendien weten veel kijkers nog altijd niet wat ze aanmoeten met een video waarbij je zelf alle kanten kunt opkijken. Bovendien vergt hoge kwaliteit 360º video nogal wat van de internetverbinding en computer van degene die de content bekijkt. En de VR-brillen om dergelijke content optimaal mee te bekijken liggen vaak in de kast te verstoffen.
Slecht nieuws voor makers van 360º camera’s, zou je denken. Maar dat hoeft niet per se het geval te zijn. Want het leuke van 360º registratie is dat er achteraf nog veel meer mogelijkheden zijn, zoals het uitsnijden (reframen) van een deel van het totaalbeeld, waarmee je een gewone video uit een 360º video kunt halen. Die truc paste Insta360 al toe bij de One, de voorloper van de One X; middels een techniek genaamd ‘FreeCapture’ kun je als een ware regisseur bepalen wat de kijker te zien krijgt. Shoot first, point later, noemen ze dat bij Insta360. Combineer dat met elektronische beeldstabilisatie en je krijgt een idee van waar het heengaat met 360º videotechniek.
Eerst filmen, dan pas regisseren
Het idee van eerst filmen, dan pas regisseren introduceerde Insta360 met de Insta360 One, met een maximale 360º filmresolutie van 4K. Later kwam GoPro met de Fusion (resolutie: 5,2K), die deze beeldtechniek ook mogelijk maakt. Beide camera’s waren al voorzien van elektronische beeldstabilisatie, waardoor je geen gimbal meer nodig hebt om toch superstabiele beelden te verkrijgen. En allebei de camera’s bieden de mogelijkheid om na het filmen via de app het uiteindelijke videobeeld te framen. Bij Insta360 heet dat FreeCapture, GoPro noemde het OverCapture.
Bij Insta360 zaten ze niet stil en kwamen halverwege 2018 met de opvolger van de One, de One X. Dit is eigenlijk de eerste standalone consumer 360º camera van het bedrijf: voorlopers Nano en One werkten in principe ook wel onafhankelijk van je smartphone, maar waren toch een beetje bedoeld als opzetstuk voor je telefoon. Dat verandert dus met de One X, die meer als losstaande unit gebruikt kan worden (maar er is nog altijd sprake van een hechte integratie met je smartphone, tijdens de bewerking van de beelden).
Qua verschijning lijkt de One X een beetje op de Ricoh Theta, toch een beetje de grootvader van de 360º consumentencamera’s. De camera heeft de grootte van een pakje Sultana, is aan beide zijden voorzien van een fisheye-lens, beschikt over 2 drukknoppen voor de bediening en voor het eerst is er sprake van een display. Aan de onderkant is er voorzien in een statief (of selfiestick) bevestiging. De accu is verwisselbaar en kan via een klepje aan de zijkant uitgenomen worden. Aan de onderzijde is er een microSD-slot (Insta360 raadt snelheidsklasse v30 kaartjes aan) en opladen cq. koppelen aan je telefoon kan via een mini-USB aansluiting aan de andere zijkant.
Specificaties van de One X
Belangrijker dan het uiterlijk zijn natuurlijk de specs. Qua videoresolutie is de One X er flink op vooruitgegaan. De maximale resolutie bedraagt 5,7K bij 30 frames per seconde. 4K filmen kan ook, in eveneens 30 fps of 50 fps. Voor slow motion 360º opnamen kun je kiezen voor 3K 100 fps. Verder is er ook voorzien in Time Lapse, met intervallen die uiteen lopen van 0,5 tot 120 seconde.
De fotoresolutie is gek genoeg achteruit gegaan ten opzichte van zijn voorganger: die is nu 18 megapixels (bij de One was dit 24 megapixels). Wat overigens niet hoeft te zeggen dat de beelden kwalitatief minderwaardig zijn, resolutie zegt immers lang niet alles. Onderstaande 360º opname geeft een idee van de fotokwaliteit die de Insta360 One X biedt.
Voor de beeldstabilisatie in het geval van video-opnamen maakt Insta360 gebruik van een algoritme dat FlowState Stabilization heet. Eigenlijk is dit een soort softwarematige 6-assige gimbal die alle bewegingen en trillingen van de camera registreert en het beeld softwarematig compenseert. Deze stabilisatie werkt bizar goed, en is de opmars naar de mogelijkheden op het vlak van FreeCapture en geinige mogelijkheden als Bullet Time, waarbij je de camera aan een touwtje om je heen laat draaien voor een The Matrix-achtig effect.
De verhoogde videoresolutie van 5,7K is erg welkom als je aan de slag gaat met FreeCapture. Je gaat immers een ‘venster’ uitsnijden uit het totale rondom videobeeld, waarbij je als het even kan full HD resolutie (1920×1080) wilt overhouden. Dan moet het 360º beeld voldoende beeldinformatie bevatten, anders wordt die uitsnede veel te laag van resolutie. Daar had voorganger One een beetje last van, aangezien die ‘slechts’ in 4K 360º filmde.
Opstartproblemen in de kou
Om de Insta360 One X te testen in de uitdagende omstandigheden waar een action cam eigenlijk om vraagt besloot ik de camera mee te nemen tijdens een weekje wintersport in de Dolomieten. Het was mijn streven om een leuke korte video te maken, waarbij alle shots met de One X werden gedraaid, gebruik makend van FreeCapture om de uiteindelijke video te maken. Naast de camera zelf ging er alleen een eenvoudige selfiestick mee, en een PowerBank om de One X tussen de shots door weer op te kunnen laden.
De eerste dag wilde het niet echt vlotten met de camera. Ik liep al snel tegen twee onvoorziene issues aan: ten eerste was het dusdanig koud (overdag ca. -10ºC) dat de camera om de haverklap uitviel, doordat de LiPo batterij een te lage spanning afgaf ten gevolge van de lage temperaturen. Ten tweede bleek het display bijzonder slecht af te lezen bij daglicht, waardoor ik met skibril op en handschoenen aan vaak op goed geluk door de menu’s stond te klikken zonder dat ik nu echt goed kon zien wat ik deed.
De oplossingen voor deze twee opstartproblemen waren relatief eenvoudig. Wat betreft de bediening is het een kwestie van de menustructuur even uit je hoofd leren. Je hebt twee knoppen voor het in- en uitschakelen van de camera, het selecteren van de opnamefunctie (fotografie of video) en het bereiken van het instellingenmenu, dat op zich redelijk logisch in elkaar zit. Wat betreft het probleem van de kou was de oplossing om steeds de accu even uit de camera te halen en deze met de handen op te warmen, en de accu vlak voor het maken van de shots terug te plaatsen. Een beetje geklooi, dat wel, maar werkbaar.
Filmen met de One X
Eenmaal de workflow uitgedokterd is het filmen met de One X vooral eenvoudig. Je zet het ding op een selfiestick, en houd deze op plekken waarvandaan je wilt filmen. Je hoeft je geen zorgen te maken over de hoek, richting of stand: dat komt achteraf allemaal goed. Tijdens het skiën om je heen zwaaien, de camera vanuit de stoeltjeslift onder, voor of naast je houden, even de stick uit het raampje van de skigondel steken: alles kan en je gaat op heel nieuwe manieren nadenken over het gewenste eindresultaat. Je kunt jezelf immers van boven, opzij, onder en achter filmen, en elk shot dat je maakt kan later op meerdere manieren gebruikt worden (je kunt immers meerdere uitsneden maken).
De meeste shots maakte ik aanvankelijk op 5,7K 30 fps. Maar voor een actievideo is het natuurlijk leuk om extreme slowmotion beelden te kunnen toevoegen, dus de 3K 100 fps stand werd ook veelvuldig gebruikt. De 4K 50 fps gebruikte ik voor beelden die ik op 50% van de snelheid wilde afspelen (de uiteindelijke video kreeg een framerate van 25 fps). Ik maakte een paar timelapses met 0,5 sec interval, waarbij elke minuut filmen resulteert in ca. 5 seconden video. Het geheugenkaartje van 64 GB dat ik voor de gelegenheid had gekocht bleek ruimte te bieden aan ongeveer 80 minuten aan opnamen.
Gedurende de week bewees de One X zich als een betrouwbare action cam. Het is een degelijke camera die fijn in de hand ligt, alhoewel je de camera het grootste deel van de tijd op een selfiestick zult gebruiken. Bij het op- en afschroeven van die stick moet je wel even opletten dat je de aan twee kanten uitstekende lenzen niet vies maakt of beschadigt. Het beste kun je het meegeleverde hoesje zolang mogelijk om de camera laten zitten, totdat je je shot gaat maken. Het is wel irritant dat je de camera vaak per ongeluk inschakelt, omdat je gauw één van de twee knopjes indrukt. Op zich niet erg want het apparaat gaat vanzelf weer in standby als er vervolgens niets gebeurt.
Achteraf regisseren
Bij thuiskomst kon ik niet wachten om te gaan monteren, zo benieuwd was ik naar alle shots. Maar het werkt allemaal flink anders dan met normale video-opnamen. Je zult namelijk eerst aan de slag moeten met de Insta360 One X-app (beschikbaar voor iOS en Android) of met de gratis te downloaden One X Studio desktopsoftware voor Mac of PC, om middels FreeCapture je uitsneden te maken. Dat betekent dat je via wifi of het meegeleverde kabeltje de shots eerst moet overzetten naar je smartphone (in het geval van de desktop software kun je de bestanden vanaf het geheugenkaartje openen). Vervolgens kun je de gewenste uitsneden maken. Dan pas kun je de shots inladen in je video editing software op telefoon of computer. (De laatste versie van de Insta360 One X Studio desktopsoftware stelt je trouwens ook in staat om video’s te editen, maar deze versie kwam pas na het schrijven van deze review beschikbaar.)
Laat ik er geen doekjes om winden: alhoewel de Insta360 One X-app en Studio software erg gebruiksvriendelijk werken en goed doordacht in elkaar zitten, vergt het hele proces om van 360º opname tot ‘platte’ video te komen nogal wat van de gebruiker. Je moet namelijk elk shot inladen, bekijken, dan middels meerdere zogenaamde Pivot Points bepalen wat (door de tijd heen) je kijkrichting wordt, de gewenste beeldverhouding kiezen (bijvoorbeeld vierkant voor Instagram of 16:9 voor traditionele video’s), en het shot exporteren voor verdere verwerking. Je workflow omvat dus meer stappen dan met een normale videocamera of action cam het geval is.
De creatieve mogelijkheden die dit proces met zich meebrengt zijn echter ongekend. Zeker met functies als SmartTrack (waarbij dankzij beeldherkenning automatisch een persoon of object naar keuze gecentreerd blijft) en het werken met Pivot Points biedt mogelijkheden op het vlak van ‘onmogelijke’ shots die tot voort kort ondenkbaar waren met gewone videocamera’s of action cams. Het valt ook lastig uit te leggen hoe de techniek precies werkt, je moet het echt een keer zien om het te snappen. Het gaat te ver om de mogelijkheden tot in detail te beschrijven.
Bekijk hier het resultaat van mijn inspanningen (alles gefilmd met de Insta360 One X, FreeCapture shots gemaakt in de One X iPhone-app, montage in Final Cut Pro op de Mac):
Beeldkwaliteit
Bij een 360º action cam zijn een aantal factoren van belang als het gaat om de uiteindelijke beeldkwaliteit. Ten eerste is de beeldresolutie een belangrijke factor. Ten tweede is de (elektronische) beeldstabilisatie zeer bepalend voor het eindresultaat. Een derde belangrijke factor is de manier waarop het beeld van de afzonderlijke sensoren aan elkaar geplakt wordt (‘stitching’). Enigszins gerelateerd hieraan zijn er nog andere factoren, zoals dynamisch bereik en maximale framerate.
De Insta360 One X scoort goed op alle aspecten. De beeldstabilisatie is dankzij FlowState Stabilization werkelijk subliem. De tijd dat je een gimbal nodig had om vloeiende beelden te maken is echt verleden tijd. Als het gaat om resolutie en framerate dan presteert de camera ook op hoog niveau: 5,7K bij 30 fps is op dit moment top of the bill voor dit formaat camera. De resolutie gaat omlaag als je in hogere framerates filmt, houdt daar wel rekening mee.
Het dynamisch bereik is absoluut goed te noemen. Ook met de zon vol in beeld (iets waar je met een 360º camera al snel mee te maken hebt) blijven schaduwpartijen goed belicht. Het is zelfs mogelijk om in HDR te filmen en te fotograferen, voor een nog groter dynamisch bereik. Keerzijde in het geval van film is dat de maximale framerate dan omlaag gaat van 30 naar 25 fps.
Dankzij Optical Flow is ook de stitchlijn in veel gevallen amper waarneembaar. Alleen moet je opletten als de zon min of meer haaks op de twee lenzen komt te staan, dan zie je wel kleurverschillen optreden rond de stitchlijn. Verder moet je niet al te dicht met de camera op objecten komen om stitchfouten te voorkomen, maar dat geldt voor bijna alle 360º camera’s in dit segment.
Conclusie
Is de Insta360 One X de ultieme action cam? Ja en nee. Ja, want de ongekende beeldstabilisatie en creatieve mogelijkheden van FreeCapture zorgen ervoor dat je met deze camera de meest uiteenlopende video’s kunt maken, zoals ik hopelijk met mijn demovideo heb kunnen laten zien. Shoot first, point later is een belofte die Insta360 absoluut waarmaakt en wat mij betreft is het achteraf regisseren cq. FreeCapture de ‘killer app’ van 360º video.
Maar het antwoord is ook ‘nee’. Je zult flink wat tijd zult moeten besteden aan het verwerken van de shots. Het filmen mag dan zeer eenvoudig zijn, het achteraf regisseren is gewoon een tijdrovende extra stap die je met een normale action cam zoals de GoPro Hero 7 of DJI Osmo Pocket niet hebt. Gelukkig zijn zowel de Insta 360 One X app en One X Studio Software zeer gebruiksvriendelijk in gebruik en je destilleert al snel de meest onmogelijke shots uit je footage.
Je zou bijna vergeten dat de Insta360 One X ook ‘gewoon’ een 360º camera is waarmee je prima 360º foto’s en video’s kunt maken. Dankzij de 5,7K resolutie is de camera prima in staat om 360º opnamen te maken met voldoende detail om de kijker een goede immersive ervaring te bieden. Voor wie het uiterste uit de sensoren wil halen is het goed om te weten dat er ook in LOG gefilmd kan worden.
Wat resolutie en beeldkwaliteit betreft presteert de Insta360 One X minstens net zo goed als de GoPro Fusion, met één belangrijk verschil: de workflow van Insta360 is veel beter op orde, de software is intuïtiever en de totaalervaring is daardoor een stuk beter. En, niet onbelangrijk: de One X is nog goedkoper ook.
Bestel de Insta360 One X (€ 459,95) bij Kamera Express